مطالعه تطبیقی قابلیت ثبت روش کسب و کار به عنوان اختراع در حقوق ایران، امریکا و اتحادیه اروپا

هدف ازحمایت هر اختراعی جلوگیری از سوءاستفاده سایر رقبا از ابتکارات و ابداعات مالکان آنها می باشد.از زمینه هایی که در قابلیت ثبت آن تردید وجود دارد، همان قابلیت ثبتی می باشد که در زمینه روش های کسب وکاررخ داده است.این روش ها شامل انواع جدیدی از روش های بیمه،بانکداری،دریافت مالیات و غیره می باشد، که با استفاده از این روش ها بنگاه های اقتصادی می توانند از رقبای خود پیشی بگیرند و بر شرکت های دیگر غلبه کنند. تا مدت های زیادی روش های کسب وکار از قابلیت ثبت استثناء شده بودند و هیچ یک از کشورها به این روش ها گواهینامه ی ثبت اعطا نمی کردند، زیرا این موضوعات را منطبق با شرایط ثبت اختراع نمی دانستند و براین عقیده بودند که این روش ها بدیهی هستند و موضوعات بدیهی که دارای هیچ نوآوری نباشند قابل ثبت نمی باشند و هم چنین دارای کاربرد صنعتی نیستند شاید به آن جهت که هنوز صنعت در آن معنای فیزیکی مد نظر بوده است،اما کشورهای صنعتی با فوایدی که برای این روش ها یافتند بر آن شدندکه کم کم به حمایت از این روش ها بپردازند، زیرا رشد اختراعات روش کسب و کار موجب رشد اقتصادی کشورها خواهد شد و برای حمایت از این روش ها باید به بررسی وضعیت کشورها در خصوص تولید، ابداع و استفاده از این روش ها بپردازیم و در صورت پیشگام بودن در ابداع این روش ها، ابتدا به حمایت از آن ها بپردازیم و حتی در صورت عدم تطبیق با شرایط ثبت اختراع در نظام های حقوقی، حمایت های خاصی برای آن ها در نظر بگیریم . در خصوص ثبت این روش ها برای اولین بار امریکا در سال 1998 به قابلیت ثبت این روش ها حکم داد بدون این که قانون اجازه ثبت این روش ها را داده باشد موضوعی که تا آن روز حتی مورد توجه کشورهای دیگر هم قرار نگرفته بود و در ادامه ی تلاش برای ثبت این روش ها پیشنویسی برای آن تهیه کردند که به تصویب نرسید، ولی در نهایت در سال2012 با اصلاح قانون اختراعات این روش ها را نیز قابل ثبت دانستند. هم چنین مطابق کنوانسیون ثبت اختراع اروپا روش های تجارت اختراع محسوب نمی شوند و صراحتا از قابلیت ثبت استثناء شدند اما با توجه به رشد کمی و کیفی این روش ها موضع خود را نسبت به آن ها تغییر داده و به حمایت از آن هاپرداختند و در مواردی برای این روش ها گواهینامه ی ثبت صادر کردند، هم چنین مطابق کنوانسیون ثبت اختراع اروپا اختراع در تمام زمینه های تکنولوژی اگر دارای ویژگی فنی باشد قابل ثبت است پس روش های تجارتی که دارای ویژگی فنی هستند را می توان ثبت نمود. کشور ایران نیز در قانون ثبت اختراعات،طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386به صراحت روش های کسب و کار را از قابلیت ثبت استثناءکرده است .